ΕΕ-Ιράν: Ο (νέος) οικονομικός πόλεμος άρχισε;

•    Σύμφωνα με δημοσίευμα του διεθνούς πρακτορείου ειδήσεων Bloomberg η Ελλάδα ήρε τις επιφυλάξεις της σε ό,τι αφορά την επιβολή εμπάργκο στις εισαγωγές ιρανικού πετρελαίου στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Το πρακτορείο επικαλείται δήλωση αξιωματούχου από το ελληνικό υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής που μίλησε υπό τον όρο ότι δεν θα κατονομαστεί. Η σχετική απόφαση αναμένεται να ληφθεί από τους 27 υπουργούς των Εξωτερικών στα τέλη Ιανουαρίου στις Βρυξέλλες.

Η παραπάνω είδηση μπορεί να αξιολογηθεί καταλλήλως στο βαθμό που έχουμε υπόψη μας τα παρακάτω δεδομένα:

Τα Στενά του Χορμούζ αποτέλεσαν έναν από τους πιο σημαντικούς πετρελαικούς διαδρόμους για το 2011 από όπου διακινήθηκαν περίπου 17 εκ. βαρέλια αργού πετρελαίου σε ημερήσια βάση , ποσότητα που αντιστοιχεί στο 1/6 της παγκοσμίου παραγωγής αργού πετρελαίου και στο 20% της συνολικής ποσότητας που διακινείται σε όλη την υφήλιο. Το Ιράν εξάγει περίπου στα 2,2 εκ. βαρέλια αργού πετρελαίου ημερησίως.

Η Ελλάδα, η Ιταλία και η Ισπανία (και οι τρεις χώρες μέλη της ευρωζώνης) εισάγουν από το Ιράν πετρέλαιο που αντιστοιχεί κατά μέσο όρο στο 18% των αναγκών τους.

Η εξάρτηση της Ελλάδας από το ιρανικό πετρέλαιο αφορά κυρίως τις προμήθειες των Ελληνικών Πετρελαίων που φθάνουν περίπου στο 20% των συνολικών αναγκών του ομίλου, ενώ τα διυλιστήρια της Motor Oil φαίνεται ότι δεν έχουν αγορές από το Ιράν.

Στην Ιταλία οι εισαγωγές ιρανικού αργού καλύπτουν περίπου στο 13% των αναγκών της χώρας, ενώ στα επίπεδα του 10% με 15% κυμαίνεται και η εξάρτηση της Ισπανίας από το ιρανικό αργό. Σημειωτέον ότι το Ιράν οφείλει στην ιταλική ΕΝΙ 1 δις ευρώ.

Η πιθανή πολεμική εμπλοκή και η συνακόλουθη αποσταθεροποίηση της πετρελαικής γεωοοικονομίας της περιοχής θα εκτίναζε την τιμή του πετρελαίου ακόμη και στα 200 δολ το βαρέλι.Σύμφωνα με την Merrill Lynch το ενδεχόμενο αποκλεισμού των Στενών του Χορμούζ θα προκαλούσε αύξηση κατά 40 δολ. ΗΠΑ ανά βαρέλι οδηγώντας τις τιμές του πετρελαίου στα 130-145 δολλάρια το βαρέλι.

Τα ερωτήματα που αυτομάτως προκύπτουν για τον μη ειδικό αναγνώστη είναι τα εξής:

1. Αποτελούν οι τρεις χώρες (Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία) τα παράπλευρα θύματα μιας νέας γεωπολιτικής αναδιάταξης που διαμόρφωνεται μέσα από έναν οικονομικό και ενεργειακό πόλεμο τον οποίο φαίνεται να κήρυξαν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους;

2. Η Ελλάδα «ευλογεί» μία απόφαση που στην ουσία στρέφεται εναντίον της ή έχει εξασφαλίσει την κάλυψη των αναγκών της από άλλες πηγές;

3. Η νέα πραγματικότητα που θα δημιουργηθεί μπορεί να αντιμετωπισθεί με την (προβληματική) ενεργειακή στρατηγική της ΕΕ και πως θα διαμορφωθούν οι σχέσεις της ΕΕ με το Ρωσικό παράγοντα που φαίνεται να επαναπροσδιορίζει την ενεργειακή του στρατηγική;

4. Κινδυνεύει με διάσπαση η ευρωζώνη στο βαθμό που δεχθεί ένα ακόμη πλήγμα μετά την χρηματοοικονομική κρίση που αντιμετωπίζει καθώς εκτιμάτα ότι το 1/3 των χωρών της ευρωζώνης θα πληγούν άμεσα ή έμμεσα από την ενεργειακή αποσταθεροποίηση που θα προκύψει από το εμπάργκο σε βάρος του Ιράν;

Νίκος Αρβανίτης