Η άγνωστη ιστορία των ΜΕΑ/ΤΕΑ

                       Αποκαλυπτική δημοσιογραφική έρευνα στην «Ιστορία Εικονογραφημένη»

Άγνωστα έως σήμερα στοιχεία για την ιστορία και τη δράση των περίφημων Μονάδων και Ταγμάτων Εθνοφυλακής Αμύνης (ΜΕΑ/ΤΕΑ), από την ίδρυσή τους κατά τον Εμφύλιο πόλεμο ως τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, φέρνει στη δημοσιότητα η αποκαλυπτική έρευνα του δημοσιογράφου Γιάννη Ράγκου, η οποία δημοσιεύεται στο νέο τεύχος του περιοδικού «Ιστορία Εικονογραφημένη» που μόλις κυκλοφόρησε.

Τα ΜΕΑ/ΤΕΑ, που λανθασμένα αναφέρονται συχνά ως Τάγματα Εθνικής Ασφαλείας, αποτέλεσαν σημείο αναφοράς σε όλη την ελληνική επικράτεια -εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων- για τουλάχιστον τρεις δεκαετίες μετά τον 2^ο Παγκόσμιο Πόλεμο και διαδραμάτισαν καίριο ρόλο στις εγχώριες στρατιωτικές και πολιτικές εξελίξεις της περιόδου, ενώ ταυτόχρονα έγιναν ένα προνομιακό πεδίο εφαρμογής των ιδεολογικών επιλογών του ελληνικού κράτους στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου και κατά τα μετεμφυλιακά χρόνια. Δημιουργήθηκαν τον Σεπτέμβριο του 1948 με απόφαση του ΓΕΣ και αποτέλεσαν τη συνέχεια των Μονάδων Ασφαλείας (ή Αυτασφαλείας) Υπαίθρου (οι διαβόητοι ΜΑΥδες) και των Μικτών Αποσπασμάτων Διώξεως (ΜΑΔ), τα οποία είχαν συγκροτηθεί από άντρες παραστρατιωτικών και εθνικιστικών οργανώσεων που δρούσαν από την εποχή της Κατοχής. Τα ΜΕΑ/ΤΕΑ αναπτύχθηκαν κυρίως στα χωριά και τις κωμοπόλεις, καθώς στις μεγάλες πόλεις την ευθύνη της ασφάλειας είναι η Αστυνομία ή η Χωροφυλακή και βασικός ρόλος τους ήταν εμπέδωση του εμφυλιοπολεμικού κλίματος εις βάρος της Αριστεράς.  

Στο ρεπορτάζ δημοσιεύονται απόρρητα στρατιωτικά έγγραφα, άγνωστες επιστολές και αδημοσίευτες έως σήμερα αναφορές σχετικά με τη συμμετοχή του αμερικανικού παράγοντα στη συγκρότησή τους και επισημαίνονται αθέατες πτυχές της δράσης τους στην τελευταία φάση του Εμφυλίου πολέμου και κατά τη δεκαετία του ’50. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην επισημοποίησή τους με το νόμο 1707 τον Μάρτιο του 1951, ικανοποιώντας πάγιο αίτημα της ηγεσίας των Ενόπλων Δυνάμεων και του παραστρατιωτικού ΙΔΕΑ, αλλά και στον ρόλο που τους επιφύλασσε η μυστική συμφωνία του 1955 για την επιχείρηση «Κόκκινη Προβιά», η οποία εντασσόταν στο πανευρωπαϊκό αντικομμουνιστικό δίκτυο «Stay Behind» που είχαν εκπονήσει το ΝΑΤΟ και η CIA. Άλλωστε, όπως αναφερόταν στον σχετικό στρατιωτικό κανονισμό ΣΚ-522 (1956) αποστολή των ΤΕΑ ήταν, μεταξύ άλλων «η εσωτερική ασφάλεια της χώρας, ήτοι η μη αναμόλυνσις της ΕΛΛΑΔΟΣ από του Κ/Συμμοριτισμού, η αντιμετώπισις εχθρικών αεραγημάτων και η εξασφάλισις της ησυχίας των κατοίκων της υπαίθρου από κακοποιά, εγκληματικά και αναρχικά στοιχεία εν στενή συνεργασία μετά της Χωρ/κής τόσον εν ειρήνη όσον και εν πολέμω».

Σημαντική «τομή» στην ιστορία των ΤΕΑ αποτελούν οι εκλογές του Οκτωβρίου του 1961, που σημαδεύτηκαν από όργιο «βίας και νοθείας» και οδήγησαν στην κήρυξη του «ανένδοτου αγώνα» εκ μέρους της Ένωσης Κέντρου και της ΕΔΑ. Όπως αναφέρεται στην έρευνα του Γ. Ράγκου, τα ΤΕΑ είχαν επιφορτιστεί με το καθήκον της διενέργειας «φαιάς προπαγάνδας», της διανομής διαφωτιστικού υλικού, της σύνταξης καταλόγων αριστερών στην περιοχή ευθύνης τους, της συγκέντρωσης και διασταύρωσης πληροφοριών, καθώς και της άσκησης πιέσεων προς τους ψηφοφόρους της ΕΔΑ και της Ένωσης Κέντρου, ενώ άντρες τους κατηγορήθηκαν για τη δολοφονία μέλους της ΕΔΑ, λίγες μέρες πριν από τις εκλογές, υπόθεση που πάντως δεν διαλευκάνθηκε. Μετά το 1964, η κυβέρνηση της Ένωσης Κέντρου αποπειράθηκε να προχωρήσει σε ορισμένες δειλές προσπάθειες ώστε να ελέγξει τη δράση των ΤΕΑ, οι οποίες εντούτοις προσέκρουσαν στις πάγιες αντιλήψεις του Παλατιού και της στρατιωτικής ηγεσίας για τη σημασία τους. Τα γεγονότα αυτά καταγράφηκαν και σε εκθέσεις αμερικανικών υπηρεσιών, που βλέπουν το φως για πρώτη φορά στο δημοσίευμα της «Ιστορίας Εικονογραφημένης».

Τρεις μήνες μετά το πραξικόπημα της 21^ης Απριλίου 1967, το ΓΕΣ με διαταγή του μετονόμασε τα ΤΕΑ σε Τάγματα Εθνοφυλακής (ΤΕ) με την προσθήκη του τοπωνυμίου όπου βρισκόταν η έδρα του Τάγματος. Το 1970, με Νομοθετικό Διάταγμα (ΝΔ 485), καταργήθηκε ο νόμος 1707/1951 και καθορίστηκε το νέο πλαίσιο λειτουργίας των ΤΕ, που θεωρούνταν συνέχεια των ΤΕΑ και χαρακτηρίζονταν ως «οργανική ένοπλος δύναμις του Στρατού» και «ειδικαί Στρατιωτικαί Μονάδαι». Όπως ήταν φυσικό, αποστολή τους κατά την περίοδο ειρήνης, παρέμεινε μεταξύ άλλων «η συμβολή εις την διατήρησιν και εξασφάλισιν της εσωτερικής ασφαλείας της Χώρας» καθώς και «η εξασφάλισις της περιοχής των εκ πάσης κομμουνιστικής ή αναρχικής ενεργείας ως και πάσης φύσεως και μορφής εχθρικής ενεργείας». Ο σταδιακός εκδημοκρατισμός του Ταγμάτων Εθνοφυλακής επήλθε μετά την Μεταπολίτευση το 1974, ενώ το 1982 το σώμα μετονομάστηκε σε Εθνοφυλακή.

Στο τεύχος 546 (Δεκέμβριος 2013) της «Ιστορίας Εικονογραφημένης», διαβάστε ακόμα:

- Γάιος Μάριος (του Γεωργίου Βούλγαρη)

- Η μάχη των Φιλίππων (42 π.Χ.) και το τέλος της ρωμαϊκής δημοκρατίας (του Λυκούργου Αρεταίου)

- Η παλινόρθωση των Βουρβόνων στο βασίλειο της Νάπολης (του Τζον Τζούλιους Νόργουιτς)

- Εκατό χρόνια από την ενσωμάτωση της Κρήτης με την Ελλάδα (του Δημήτρη Ε. Δασκαλάκη)

- Διπλωματικές αποστολές στην Ελλάδα το 1941 (του Άντονι Μπήβορ)

- Γκαμπριέλε ντ’ Ανούτσιο: 150 χρόνια από τη γέννηση ενός θρύλου (της Αμάντας Σκαμάγκα)

- Για το FBI, ο Χίτλερ ήταν ζωντανός ως το… 1956 / Η απίστευτη οδύσσεια ενός πτώματος (του Πολ-Ενρίκ Μπλανρύ)

- Αφιέρωμα στον Αλμπέρ Καμύ (της Κατερίνας Κοφινά)

- Ο πολωνικός «χρυσός αιώνας» - 16^ος αι. (του Μιλτιάδη Βαρβούνη)

- Η μυστηριώδης χώρα της βασίλισσας Σαβά (του Φίλιππου Φίλιππα)

καθώς και τις μόνιμες στήλες για τα ιστορικά βιβλία, το «Χθες στην ιστορία», επίκαιρες ιστορικές ειδήσεις και ενημέρωση για εικαστικές εκθέσεις, τον κινηματογράφο και το θέατρο.