Συνέδριο Economist στην Κύπρο για το μέλλον της Ευρωζώνης

Η κρίση στην Ευρωζώνη και ο αντίκτυπος στην οικονομία της Κύπρου απασχόλησαν τις εργασίες συνεδρίου του Economist και της Hazlis & Rivas, που διεξήχθη στο ξενοδοχείο Hilton Park Nicosia στις 16 Φεβρουαρίου 2012.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον συγκεντρώνει η εισήγηση του Καθηγητή Οικονομικών Χριστόφορου Πισσαρίδη, ο οποίος με τις περγαμηνές του Νομπελίστα (2010) ανέλυσε σενάρια και προοπτικές αναφορικά με το μέλλον του ευρώ μετά τις πρόσφατες εξελίξεις.

Την πρόβλεψη του Economist για την εξέλιξη της κρίσης στην Ευρωζώνη παρουσίασε ο συντάκτης του περιοδικού John Andrews.

Διακεκριμένοι ομιλητές κατέθεσαν τις απόψεις τους για την ικανότητα της δημοσιονομικής προσαρμογής να βγάλει την Ευρώπη από την κρίση, το ρόλο των τραπεζών, τις δυνατότητες των επιχειρήσεων, τις συνέπειες των υποβαθμίσεων της πιστοληπτικής ικανότητας, καθώς και την αλληλεπίδραση των εξελίξεων στην Ευρωζώνη με την υπόλοιπη παγκόσμια οικονομία.

Στο επίκεντρο των εργασιών ετέθησαν ειδικότερα τα τεκταινόμενα στην κυπριακή οικονομία.

Ερωτήματα όπως, «αν το ευρώ καταρρεύσει, είναι αναπόφευκτη η παγκόσμια ύφεση;», «ποιος θα ήταν ο αντίκτυπος στις παγκόσμιες αγορές;»,  «ποια στρατηγική θα έπρεπε να χαραχτεί για οικονομική σταθερότητα και η ανάπτυξη;» Θα καταφέρουν οι "περιφερειακές" χώρες να αντιμετωπίσουν το δημόσιο χρέος τους; και «ποια στρατηγική θα έπρεπε να ακολουθήσουν για την περίοδο 2012-2013 οι επιχειρήσεις στο πλαίσιο της οικονομικής κρίσης;», απαντήθηκαν και συζητήθηκαν από ειδικούς των οικονομικών και των επιχειρήσεων.

Από τις τοποθετήσεις των ομιλητών παρατίθενται τα κυριότερα σημεία και αφήνουμε στους αναγνώστες μας να εξάγουν τα δικά τους συμπεράσματα:

JOHN ANDREWS, Consultant Editor, The Economist

Παρ’ όλα τα προβλήματα της Ευρωζώνης, το ευρώ στέκεται ακόμη και σήμερα «δυνατό» απέναντι στο δολάριο, διαπίστωσε στην εισαγωγή του συνεδρίου του Economist στη Λευκωσία ο συντάκτης του περιοδικού The Economist John Andrews, ο οποίος υπογράμμισε ότι το μέλλον του ευρώ αφορά ακόμη και εκείνους που δεν συμμετέχουν στο εγχείρημα. Ο ίδιος στάθηκε στον καθοριστικό ρόλο της Γερμανίας για την έκβαση των εξελίξεων.

MEGAN GREENE, Ανώτερη οικονομολόγος, Roubini Global Economics
Έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ στο τέλος του 2013 προέβλεψε η επικεφαλής της ομάδας του N. Roubini για την κρίση του ευρώ Megan Greene, η οποία εκτίμησε ότι ο πυρήνας της Ευρωζώνης κερδίζει χρόνο για να δημιουργήσει τείχος προστασίας της Ιταλίας και της Ισπανίας.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, θα έρθει η στιγμή κατά την οποία από τη μία πλευρά η Ελλάδα θα διαμηνύει ότι δεν αντέχει άλλη λιτότητα και από την άλλη πλευρά η τρόικα θα θεωρεί το χρέος της μη βιώσιμο και θα σταματήσει να τη χρηματοδοτεί. Η ίδια εξέφρασε την άποψη ότι αν εκλεγεί στην Ελλάδα μία κυβέρνηση Σαμαρά, και ο ίδιος επιχειρήσει να επαναδιαπραγματευτεί τις συμφωνίες με την Ευρωζώνη όπως εξαγγέλλει, τότε η Ελλάδα είναι πολύ πιθανό να αναγκαστεί σε αθέτηση πληρωμών.

Επιπλέον, σημείωσε ότι χωρίς τη δραστική συμμετοχή της ΕΚΤ στη διαχείριση της ελληνικής κρίσης χρέους, αυτό δεν θα μπορέσει να γίνει βιώσιμο. Προέβλεψε δε για τη χώρα τουλάχιστον  μία 10ετία ύφεσης, δεδομένου του οικονομικού μοντέλου το οποίο εφαρμόζεται.

Γενικότερα, η ίδια ανέφερε πως η Ελλάδα συμβολίζει πλέον το μοντέλο με το οποίο η τρόικα (θα) διαχειρίζεται περιπτώσεις αδύναμων οικονομιών.

Κατά τη γνώμη της, η Γερμανίδα καγκελάριος Μέρκελ δεν επιθυμεί αυτή τη στιγμή να «χρεωθεί» την αβεβαιότητα την οποία θα προκαλέσει η έξοδος της Ελλάδας. Σημειώνεται ότι το 2013 διεξάγονται εκλογές στη Γερμανία.

ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΠΙΣΣΑΡΙΔΗΣ, Καθηγητής Οικονομικών, London School of Economics Βραβευμένος με Νόμπελ Οικονομικών (2010)

«Μεγάλη ανακούφιση» χαρακτήρισε την έγκριση της νέας δανειακής σύμβασης από την Ελλάδα ο Καθηγητής Χριστόφορος Πισσαρίδης, ο οποίος μιλώντας σήμερα στο συνέδριο του Economist στη Λευκωσία, εξέφρασε την εκτίμηση ότι η εναλλακτική εκδοχή θα ήταν η έξοδος της χώρας από το ευρώ, κατά τη γνώμη του, με πολύ χειρότερες συνέπειες έναντι των επιπλέον μέτρων λιτότητας που συνοδεύουν το νέο «πακέτο».
Περιγράφοντας τις πιθανές επιπτώσεις από μία ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, προέβλεψε ότι η επιστροφή στη δραχμή θα σήμαινε αυτόματα μία νομισματική υποτίμηση της τάξης περίπου του 60%, με αντίστοιχες συνέπειες στις εισαγωγές, από τις οποίες η Ελλάδα εξαρτάται σε ιδιαίτερο βαθμό. Παράλληλα, ο κ. Πισσαρίδης τόνισε την ανάγκη να διασφαλιστούν περισσότεροι πόροι για τους ανέργους -και γενικότερα οικονομικά ασθενείς- στην Ελλάδα. Σημείωσε, μάλιστα, ότι προσφέρθηκαν κονδύλια προς αυτήν την κατεύθυνση στην προηγούμενη κυβέρνηση, η οποία ωστόσο δεν τα απορρόφησε.
Ο ίδιος εξέφρασε την ανησυχία του για την ένταση, η οποία παρατηρείται στις σχέσεις των κρατών – μελών της Ευρωζώνης, και δη στους Γερμανούς πολιτικούς και τον ελληνικό λαό, για να συμπληρώσει ότι τα ευρωπαϊκά κράτη θα πρέπει όλα μαζί να αποτελούν μία μεγάλη μονάδα, όπως είναι η Κίνα ή η Ινδία, ώστε να αντεπεξέλθουν με αξιώσεις στο διεθνή ανταγωνισμό.
Ο ίδιος εξέφρασε την άποψη ότι απαιτείται η μεταφορά πλεονασμάτων από το Βορρά στο Νότο μέσω των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ. Ταυτόχρονα, τάχθηκε υπέρ της λειτουργίας επιτροπών εμπειρογνωμόνων, ανεξάρτητων από την εκάστοτε πολιτική ηγεσία, για ζητήματα μακροοικονομίας, με αρμοδιότητες παρακολούθησης, χωρίς εκτελεστική εξουσία. Όπως είπε, θα αποτελούσε ένα «βήμα μπροστά» η δημιουργία ενός αντίστοιχου συμβουλίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

ΣΤΑΥΡΟΣ ΕΥΑΓΟΡΟΥ, Μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Κύπρος
Αν είναι αυτή «η Ευρώπη των λαών και της αλληλεγγύης, της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής» αναρωτήθηκε από το βήμα του Economist στη Λευκωσία ο Σταύρος Ευαγόρου, ο οποίος διαμήνυσε ότι οι αλλεπάλληλες περικοπές δαπανών πλήττουν σοβαρά τους κοινωνικούς ιστούς και τις αναπτυξιακές προοπτικές. Στο ίδιο πλαίσιο, χαρακτήρισε ανεδαφική τη θεσμοθέτηση δημιουργίας και διατήρησης πλεονασμάτων.

PHILIPPE KARSENTY, Υποψήφιος Βουλευτής για τις γαλλικές εθνικές εκλογές του 2012, Αντιδήμαρχος Neuilly
Την πολιτική η οποία εφαρμόζεται στην περίπτωση της Ελλάδας στηλίτευσε ο υποψήφιος Γάλλος βουλευτής Philippe Karsenty, ο οποίος προέβλεψε μέσα από το συνέδριο του Economist ότι υπό αυτές τις συνθήκες η χώρα αναγκαστικά θα εξέλθει από την Ευρωζώνη, κάτι για το οποίο οι Μέρκελ και Σαρκοζί «απλώς κερδίζουν χρόνο». Κατά τη γνώμη του, το ευρώ μάλλον δεν θα καταρρεύσει, αλλά θα αλλάξει.

Επίσης διαμήνυσε ότι τις αποφάσεις στην Ευρώπη λαμβάνει αυτός που πληρώνει, προσθέτοντας χαρακτηριστικά πως σήμερα η Γαλλία προσποιείται ότι είναι ο «οδηγός», αλλά η Γερμανία αποτελεί τον «κινητήρα» της Ευρωζώνης.

ΑΝΔΡΟΥΛΛΑ ΚΑΜΙΝΑΡΑ, Επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο
Αντίθετα με την εδραιωμένη άποψη, η Ευρωζώνη κάνει πολλά για την υπέρβαση της κρίσης, δήλωσε στο σημερινό συνέδριο του Economist η επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Κύπρο Ανδρούλλα Καμιναρά,, η οποία επικαλούμενη τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο χαρακτήρισε την προσπάθεια «μαραθώνιο» και όχι «σπριντ». Επισημαίνοντας ότι 23 κράτη - μέλη της ΕΕ παραβιάζουν το Σύμφωνο δημοσιονομικής σταθερότητας, μίλησε για την ανάγκη μεταρρυθμίσεων, οι οποίες θα χρειαστούν χρόνο για να αποδώσουν καρπούς.

ΑΒΕΡΩΦ ΝΕΟΦΥΤΟΥ, Αναπληρωτής Πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού
Αβέβαιο χαρακτήρισε το μέλλον της Ελλάδας ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του Δημοκρατικού Συναγερμού Αβέρωφ Νεοφύτου, όπως είπε, παρόλα τα μέτρα λιτότητας που επιβλήθηκαν ως η μοναδική επιλογή για τη χώρα. Για την κυπριακή οικονομία, ανέφερε ότι πρέπει να γίνουν πολλά και άμεσα προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των αγορών. Ο ίδιος χαρακτήρισε εσφαλμένη την απόφαση για «κούρεμα» του ελληνικού δημόσιου χρέους, δεδομένου του μηνύματος, το οποίο εξέπεμψε στις αγορές. Συμπλήρωσε πως παρόλα τα λάθη, τα 25 από τα 27 κράτη - μέλη της ΕΕ συμφώνησαν στην ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας και στη σύσφιξη των πολιτικών δεσμών μεταξύ τους.

ΦΕΙΔΙΑΣ ΠΗΛΕΙΔΗΣ, Πρόεδρος Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου (ΚΕΒΕ)
Την ανησυχία του για την αύξηση της ανεργίας στην Κύπρο εξέφρασε στο σημερινό συνέδριο του Economist ο Πρόεδρος του ΚΕΒΕ Φειδίας Πηλείδης, ο οποίος αξίωσε «κατεπείγοντα μέτρα, ώστε να μην εισέλθουμε σε επικίνδυνα νερά». Ο ίδιος διαπίστωσε ότι οι εξελίξεις στην Ελλάδα έχουν επηρεάσει και την κυπριακή οικονομία. Έκανε λόγο για πτώση των επενδύσεων κατά 25% σε σύγκριση με το 2008, καθώς και για υψηλό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Ωστόσο, επισήμανε τη θετική εξέλιξη της αύξησης των εξαγωγών. Ανάμεσα σε άλλα, εισηγήθηκε μέτρα για τον περιορισμό της κρατικής δραστηριότητας, τη μείωση των τιμών και την ενίσχυση των υποδομών και της έρευνας.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΑΡΡΗΣ, Πρόεδρος, Marfin Popular Bank

O πρώην Υπουργός Οικονομικών της Κύπρου και νυν Πρόεδρος της Marfin Popular Bank Μιχάλης Σαρρής διαμήνυσε ότι θα πρέπει και η Κύπρος να υιοθετήσει ένα είδος Μνημονίου, προτού της επιβληθεί, ενώ ταυτόχρονα εισηγήθηκε τη λήψη μέτρων για μία πιο ανταγωνιστική κυπριακή οικονομία.

Ανέφερε μέσα από το συνέδριο του Economist ακόμα ότι με τον τεχνοκράτη Μόντι να έχει καταφέρει στην Ιταλία να αυξήσει τα όρια συνταξιοδότησης στα 67, η ανοχή των Βρυξελλών απέναντι στην Ελλάδα εξαντλείται.

Ειδικότερα, υπογράμμισε ότι το Μνημόνιο στην Ελλάδα περιλαμβάνει 2 σελίδες με μέτρα λιτότητας και άλλες 100 με μεταρρυθμίσεις οι οποίες ουδέποτε έχουν υλοποιηθεί. Σημείωσε πως αν εφαρμοστούν αυτές οι αλλαγές, η Ελλάδα θα γίνει υπόδειγμα φιλικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος.

SIMON COMMANDER, Διευθύνων Εταίρος, Altura Advisers, Ηνωμένο Βασίλειο
Με μελανά χρώματα περιέγραψε τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας ο Καθηγητής Simon Commander, ο οποίος σημείωσε ότι εξακολουθούν να μην επιλύονται βασικά διαρθρωτικά προβλήματα και επέστησε την προσοχή στον κίνδυνο κατάρρευσης των τραπεζών και περαιτέρω εκτίναξης της ανεργίας. Αναφορικά με το ενδεχόμενο εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη, εκτίμησε ότι τα μειονεκτήματα θα ήταν πολύ μεγαλύτερα από τα πλεονεκτήματα.

BRANKO MILANOVIC, Επικεφαλής Οικονομολόγος, Παγκόσμια Τράπεζα
Τα εισοδήματα στην Κύπρο παραμένουν υψηλά σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο σύμφωνα με παρατήρηση του επικεφαλής οικονομολόγου της Παγκόσμιας Τράπεζας Branko Milanovic, παραθέτοντας σχετικά στοιχεία, τα οποία καταδεικνύουν το Λουξεμβούργο ως τη χώρα με το υψηλότερο βιοτικό επίπεδο στην Ευρώπη. Ο ίδιος παρατήρησε ότι η ΕΕ, βάσει οικονομικών δεδομένων, έχει μετατραπεί σε μία αρκετά ετερογενή κοινότητα μετά από τη διεύρυνση -σε λιγότερο βαθμό η Ευρωζώνη.

Η αβεβαιότητα αποτελεί το κυρίαρχο στοιχείο στην ευρωπαϊκή οικονομία, με το 75% των διευθυντικών στελεχών να εκφράζουν ανάλογη ανησυχία, επισήμανε από το βήμα του Economist ο CEO της PwC Ευγένιος Ευγενίου, προσθέτοντας ότι στην Κύπρο, το 90% εστιάζει στην αδυναμία χρηματοδότησης αναπτυξιακών πρωτοβουλιών.

Ο ίδιος τόνισε ότι η Κύπρος πρέπει να συνεχίσει την εξαγωγή υπηρεσιών. Περιέγραψε δε τις προοπτικές της κυπριακής οικονομίας, πάνω στη βάση ότι διαθέτει υψηλού επιπέδου ρυθμιστικούς κανόνες, βρετανικό νομικό πλαίσιο και διαφανές σύστημα. Παράλληλα, επισήμανε ότι πρέπει να επιτυγχάνεται εξισορρόπηση των αναγκών για δημοσιονομική και κοινωνική σταθερότητα, υπογραμμίζοντας ότι τα πρόσφατα γεγονότα στους δρόμους της Αθήνας πλήττουν το προφίλ της Ελλάδας και από επιχειρηματική άποψη.

ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ ΑΓΚΑΣΤΙΝΙΩΤΗΣ, Πρόεδρος Δ.Σ., Κυπριακός Οργανισμός Προώθησης Επενδύσεων

Γέφυρα οικονομικής συνεργασίας και επενδύσεων, η οποία συνδέει την Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία, χαρακτήρισε την Κύπρο ο Πρόεδρος ΔΣ του CIPA (Cyprus Investment Promotion Agency) Χριστόδουλος Αγκαστινιώτης , ο οποίος έκανε λόγο για ελκυστικό χρηματοπιστωτικό κέντρο, το οποίο συνδυάζει χαμηλό κόστος και υψηλού επιπέδου πρακτικές. Πάντως, υπογράμμισε ότι, λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, το 2010 σημειώθηκε αισθητή μείωση στην προσέλκυση επενδύσεων

ΕΛΕΝΑ ΑΜΒΡΟΣΙΑΔΟΥ, Ιδρυτής και Διευθύνουσα Σύμβουλος, IKOS

Το Μνημόνιο στην Ελλάδα δεν φέρνει αποτελέσματα, διότι εκπονήθηκε με μοναδικό γνώμονα τη διαχείριση του ελληνικού δημόσιου χρέους, εκτίμησε μέσα από το σημερινό συνέδριο του Economist η ιδρυτής και Διευθύνουσα Σύμβουλος της IKOS Έλενα Αμβροσιάδου, η οποία ανάμεσα σε άλλα έκανε λόγο για υπερβολική φορολόγηση του ιδιωτικού τομέα, υψηλές κρατικές δαπάνες και διαπλοκή.

ΝΟΤΗΣ ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ, Αναπληρωτής Τομεάρχης Οικονομίας, Νέα Δημοκρατία

«Με την έγκριση της δανειακής σύμβασης, η Αθήνα έκανε το βήμα που της αναλογούσε. Τώρα απομένει να εκπληρώσει και η Ευρώπη τις δικές της δεσμεύσεις». Αυτό είναι το μήνυμα που έστειλε από το βήμα του Economist στη Λευκωσία ο αναπληρωτής τομεάρχης οικονομίας της Νέας Δημοκρατίας Νότης Μηταράκης, ο οποίος ανάμεσα σε άλλα έκανε λόγο για θεσμικά κενά στο σχεδιασμό της Ευρωζώνης.

Ο ίδιος εξέφρασε την πεποίθηση ότι η ενδεχόμενη έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα προκαλούσε την επέκταση της κρίσης στις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, εκτίμησε ότι ο πολιτικός κόσμος στην Ελλάδα στέκεται στο ύψος των περιστάσεων παρ’ όλο το πολιτικό κόστος και τόνισε ότι η χώρα καθυστέρησε εξαρχής να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Παράλληλα, απέδωσε στην Ευρώπη μία λογιστική, ανεπαρκή νοοτροπία, η οποία κατά τη γνώμη του οδηγεί σε μία μονομερή πολιτική λιτότητας που εγκυμονεί κινδύνους για τη θέση της στο διεθνές στερέωμα. Τάχθηκε δε υπέρ της έκδοσης ευρωομολόγων, «μαζί με τις απαραίτητες πολιτικές δημοσιονομικής πειθαρχίας».