Γιατί δεν ψηφίζω κανέναν στην ΕΣΗΕΑ... (η εξομολόγηση ενός «μπλοκακίου»)

Σε λίγες ημέρες 26/27 Μαϊου θα διεξαχθούν εκλογές στην ΕΣΗΕΑ με φόντο ένα ζοφερό τοπίο όσον αφορά στις εργασιακές συνθήκες και στις θέσεις εργασίας των απασχολούμενων στα ΜΜΕ. Όμως και το ίδιο το προϊόν της δημοσιογραφίας απαξιώνεται καθημερινά, στριμωγμένο σε χυδαίες σκοπιμότητες, με αποτέλεσμα να απαξιώνονται και αυτοί που το παράγουν. Ανάμεσα στις δυνάμεις παραγωγής του δημοσιογραφικού προϊόντος βρίσκονται και οι freelance δημοσιογράφοι, οι αποκαλούμενοι και "μπλοκάκηδες", οι οποίοι είναι πολλαπλώς αδικημένοι και αποτελούν, παρά τη θέλησή τους, και έναν δυνάμει δούρειο ίππο που απειλεί τα κατοχυρωμένα δικαιώματα των εργαζομένων που υπάγονται στο μισθολόγιο των επιχειρήσεων Τύπου.
Για όλους αυτούς, αναδημοσιεύουμε από το σάιτ της "Συσπείρωσης" την άποψη ενός συναδέλφου που δουλεύει με το "μπλοκάκι" ως κατ' ανάγκην freelance δημοσιογράφος, χωρίς τα δικαιώματα των "κανονικών", αλλά με όλες και συχνά παραπάνω υποχρεώσεις.

"Το ερώτημα του τίτλου είναι ως έναν βαθμό παραπειστικό. Δεν θα ψηφίσω κανέναν
στην ΕΣΗΕΑ γιατί δεν έχω το σχετικό δικαίωμα.
Μετά από πέντε συναπτά χρόνια καθημερινής εργασίας με σταθερό ωράριο στην παραγωγή
εφημερίδων (εκ των θεωρούμενων «μεγάλων» κατά κανόνα), η Ένωση δεν θεωρεί ότι έχω τα
απαραίτητα τυπικά προσόντα για να θεωρούμε «συντάκτης», να απολαμβάνω το ειδικό προ-
νόμιο της συνδικαλιστικής εκπροσώπησης και –βεβαίως, βεβαίως– να έχω και πρόσβαση στο
Ιερό Ταμείο της. Για την ακρίβεια των πραγμάτων, απέχω από το δικαίωμα να ενταχθώ στην
ΕΣΗΕΑ κατά 3 έως 5 χρόνια, κατά δύο συστατικές επιστολές, κατά μία ακτινογραφία θώρακα,
κατά μια επιτυχή εξέταση σε δημοσιογραφικό «διαγώνισμα» και κατά μία θετική κρίση του
αρμόδιου οργάνου. Και όλα αυτά μόνο στην περίπτωση που την ώρα που εγώ εδώ κάθομαι
και πληκτρολογώ, ο εργοδότης μου ξυπνήσει με την ξαφνική φαεινή ιδέα να με εντάξει στο
μισθολόγιο.
Μέχρι τώρα, οι εργοδότες μου μού επιφύλαξαν μια διαφορετική τιμή: δεν με αντιμετώπισαν ποτέ
ως έναν απλό και ταπεινό εργαζόμενο, αλλά ως έναν ισάξιο –τουλάχιστον– συνεργάτη. Εδώ και πέντε
χρόνια η ατομική δημοσιογραφική εταιρεία που έχω συστήσει συνεργάζεται κάθε μήνα ανταλλάσσοντας υπηρεσίες με ελληνικούς κολοσσούς των ΜΜΕ και μάλιστα πληρώνεται γι’ αυτό. Με μια κουβέντα, ανή-κω σε αυτή την περιβόητη αόρατη κατηγορία «συντακτών» που είναι γνωστή με τον σύντομο κωδικό «μπλοκάκι».
Εδώ βέβαια δεν χωράνε παράπονα. Τα «μπλοκάκια» δεν είμαστε ούτε η τελευταία ούτε η πιο τα-
πεινωμένη κατηγορία εργαζομένων στον χώρο των ΜΜΕ. Δόξα τω Γιαραμπή, τα ελληνικά έντυπα βρί-
θουν «μαύρων», απλήρωτων και «ασκούμενων» που αφού εργαστούν τζάμπα για 6 μήνες ή έναν χρόνο σε κάποια εφημερίδα, δέχονται τις ευχαριστίες και τις ευχές για καλή σταδιοδρομία από τον προϊστάμενό τους και πάνε στο καλό να «ασκηθούν» αλλού. Τη στιγμή που η παγκόσμια κοινή γνώμη ασχολείται με τα αδιέξοδα του καπιταλισμού και αναρωτιέται μήπως ήρθε η ώρα να ξεπεραστεί, οι ελληνικές εφημε-ρίδες κρατούν ψηλά τη σημαίας της φεουδαρχικής οργάνωσης της παραγωγής, γεμίζοντας τα γραφεία τους με παραγιούς και «μαθητευόμενους».
Ασφαλώς το φαινόμενο της επισφάλειας (διότι περί αυτού πρόκειται) δεν αφορά κατ’ αποκλειστικό-
τητα τον χώρο των ΜΜΕ. Αντιθέτως, είναι πασιφανές ότι αποτελεί τον βασικό σήμερα πολιορκητικό κριό του Κεφαλαίου στην προσπάθειά του να ενισχύσει τη θέση του έναντι της Εργασίας σε κάθε παραγω-γικό κλάδο, στον ιδιωτικό ή τον δημόσιο τομέα. Ο χώρος των ΜΜΕ ωστόσο έχει δύο ενδιαφέρουσες σχετικές ιδιαιτερότητες.

Η πρώτη είναι ό,τι καθώς οι σχέσεις αυτές δεν είναι σε αυτή την περίπτωση
πρωτότυπες αλλά παραδοσιακές –και κατά κανόνα αποδεκτές–, η επιδείνωση των τελευταίων χρόνων
έχει μετατρέψει την επισφάλεια σε κυρίαρχη εργασιακή σχέση, ιδιαίτερα δε για τους νέους εργαζό-
μενους. Αυτή τη στιγμή οι επισφαλώς εργαζόμενοι στα ΜΜΕ υπολογίζονται πρόχειρα και στην Αθήνα
μόνο σε περισσότερους από 3.500, αριθμός που συναγωνίζεται επάξια αυτόν των συναδέλφων που
εργάζονται με σύμβαση.
Η δεύτερη –και ενδεχομένως και πιο ανησυχητική– ιδιαιτερότητα αφορά τον επίσημο και ρητό
αποκλεισμό των επισφαλώς εργαζόμενων από τη συνδικαλιστική εκπροσώπηση στο χώρο των ΜΜΕ.
Η συνδικαλιστική εκπροσώπηση –ιδιαίτερα των δημοσιογράφων– έχει επιλέξει για τον εαυτό της (συ-
νειδητά σε ό,τι αφορά ένα μεγάλο κομμάτι) το ρόλο μιας κατάκοιτης συντεχνίας που αποκλείει από τις τάξεις της το πιο σκληρά εκμεταλλευόμενο κομμάτι του κλάδου, ανοίγοντας ταυτόχρονα διάπλατα τις πόρτες της σε ένα σμήνος εργολάβων, υπεργολάβων και μικρών και μεγάλων εργοδοτών, πολλοί από τους οποίους είναι προσωπικά υπόλογοι για εργασιακές σχέσεις γαλέρας και μαζικές απολύσεις. Ο επι-σφαλής εργαζόμενος στα ΜΜΕ μπορεί να μην έχει το δικαίωμα να συμμετέχει στο σωματείο του, αλλά τουλάχιστον μπορεί να κοιμάται ήσυχος: συμμετέχει για αυτόν το αφεντικό του.
Η απερχόμενη πλειοψηφία του ΔΣ της ΕΣΗΕΑ πολιτεύθηκε συχνά κάνοντας σημαία της την πολι-
τική του αποκλεισμού των επισφαλώς εργαζομένων ή άλλων συναδέλφων από τα σωματεία. Ο θλιβερός Τσαλαπάτης μάλιστα επιχαίρει στις ανακοινώσεις του ότι «δεν άφησε την ΕΣΗΕΑ να γίνει ξέφραγο αμπέλι». Μαζί με την αποχή από τις γενικές απεργίες, την εκκωφαντική αδράνεια στα φαινόμενα μαζικών απολύσεων, την αηδιαστική συνηγορία «συνδικαλιστών» μεγαλοδημοσιογράφων στις αιτιάσεις της εξουσίας και της κρατικής καταστολής, η αξιοπρέπεια του κλάδου έχει φτάσει σε ιστορικό ναδίρ. Η αλλαγή του σκηνικού ωστόσο στον χώρο δε μπορεί να είναι ούτε μόνο ούτε πρωτίστως αλλαγή διοίκη-σης στην ΕΣΗΕΑ. Οφείλει και μπορεί να γίνει αλλαγή της συνδικαλιστικής λογικής και οργάνωσης.
Η ανάγκη για την οικοδόμηση του Ενιαίου Συνδικάτου Τύπου που θα περιλαμβάνει όλους τους
εργαζόμενους, ανεξαρτήτως ειδίκευσης και εργασιακής σχέσης, και θα αποκλείει όλους τους εργοδό-
τες, ανεξαρτήτως μεγέθους και εργασιακού παρελθόντος, δεν γεννήθηκε τώρα. Υπάρχει από την αρχή.
Απλά σήμερα, η κατά μέτωπο επίθεση στα εργασιακά δικαιώματα την καθιστά καταφανή σε όποιον έχει στοιχειώδη συνείδηση της θέσης του ως εργαζομένου. Και η αντιπαράθεση με τις εργασιακές σχέσεις επισφάλειας δε μπορεί παρά να είναι το πρώτο και στοιχειώδες καθήκον ενός νέου συνδικαλιστικού περιβάλλοντος, οριζόντιου, άμεσα δημοκρατικού και μαχόμενου.
Ως τότε, μέχρι να αναπτυχθούν πραγματικές οριζόντιες διαδικασίες για τη συγκρότηση ενός τέτοιου
συνδικάτου, οι επισφαλείς εργαζόμενοι, τα «μπλοκάκια», οι «μαύροι», θα παρακολουθούμε τις διεργασίες στην ΕΣΗΕΑ με την περιέργεια που παρακολουθούμε τον διαγωνισμό της Eurovision. Κι όσο για τον απο-κλεισμό μας από την Ένωση, δεν τον παίρνουμε προσωπικά. Δεν είμαστε δα κι η Βάσια Λόη..."

γιάννης ΑΝΔΡοΥλΙΔΑΚΗΣ