ΠΑΣΟΚ-3 Σεπτέμβρη 1974: Η ίδρυση του Κινήματος της Αλλαγής

Πριν από σαράντα πέντε χρόνια, με τη διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη 1974, ιδρύθηκε το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ), το αποκαλούμενο και "κόμμα της Αλλαγής",  από τον Ανδρέα Παπανδρέου.

Το ΠΑΣΟΚ που σήμερα είναι αποδεκατισμένο και δίνει αγώνα πολιτικής επιβίωσης μέσα από το ΚΙΝΑΛ (Κίνημα Αλλαγής), φιλοδοξούσε να αποτελέσει την προοδευτική έκφραση του αστικού καθεστώτος και έως ένα βαθμό ανταποκρίθηκε στο ρόλο αυτό στις ευνοϊκές μεταδικτατορικές συνθήκες της Μεταπολίτευσης.

Όμως, παρά τις δηλώσεις του Ανδρέα Παπανδρέου, περί συμμετοχικής δημοκρατίας και αναβαθμισμένης πολιτικής λειτουργίας, υπήρξε ένα κόμμα αρχηγικό και σε αυτό οφείλεται σε σημαντικό βαθμό ο εκφυλισμός του μετά τον θάνατο του ιδρυτή του.

Η "Αλλαγή τελείωσε νωρίς" όπως τιτλοφορείται το βιβλίο ενός από τα κορυφαία στελέχη του, του Παρασκευά Αυγερινού, μέλους του Εκτελεστικού Γραφείου του Κινήματος, καθώς μετά την άνοδο στην εξουσία τον Οκτώβρη του 1981, άρχισε η προσαρμογή στον κυβερνητικό ρεαλισμό και τις καθεστωτικές συμπεριφορές. 

Σήμερα, τα κοινωνικά στρώματα που εκπροσωπούσε το ΠΑΣΟΚ, οι "μη προνομιούχοι" εξακολουθούν να αναζητούν πολιτική έκφραση και έχουν ακουμπήσει ως επί το πλείστον στον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ ταυτόχρονα οι αναποφάσιστοι δέχονται επίθεση γοητείας και από άλλα μικρότερου βεληνεκούς κόμματα (π.χ. άρθρο Γιάνη Βαρουφάκη για την 3η Σεπτέμβρη).

Το κεφάλαιο, Ανδρέας Παπανδρέου, εξακολουθεί να αποδίδει πολιτικό επιτόκιο - έστω και μειωμένο- γι' αυτό  αποτελεί κα ισήμερα σημείο ιδιοτελούς αναφοράς για όσους πολιτικούς κινούνται στο δημοκρατικό προοδευτικό στρατόπεδο.    

Όμως,σήμερα  οι συνθήκες είναι διαφορετικές και η μάχη απέναντι στο "κατεστημένο" (όρος που εισήγαγε ο Ανδρέας τη δεκαετία του '60 μεταφράζοντας το establisment) απαιτεί μεγαλύτερη και πιο ουσιαστική λαϊκή συμμετοχή, ενώ η κινητοποίηση των μαζών είναι πολύ πιο δύσκολη.

Οι δημοκρατικοί προοδευτικοί πολίτες εξουθενωμένοι από την διαρκή και οξεία λιτότητα των μνημονίων δεν διαθέτουν, ύστερα από σειρά απογοητεύσεων, τον ενθουσιασμό του παλιού καιρού, ενώ ταυτόχρονα το "κατεστημένο" κάτι ό,τι είναι δυνατόν για να ενσπείρει την ηττοπάθεια του περίφημου δόγματος ΤΙΝΑ (There is not alternative).