A+ A A-

Τέλειωσε η εποχή της ...ευημερίας στον Τύπο


Του ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΗ

Το αιφνιδιαστικό κλείσιμο του συγκροτήματος του "Ελεύθερου Τύπου" δεν είναι μια μεμονωμένη πράξη. Πρόκειται για το προανάκρουσμα μιας νέας περιόδου στην κρίση του Τύπου, σε συνθήκες παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και ραγδαίων τεχνολογικών εξελίξεων, που ανατρέπουν δεδομένα πολλών ετών.

Ειδικότερα στην Ελλάδα, κλείνει μια περίοδος που σφραγίστηκε από την άναρχη επέκταση της ιδιωτικής τηλεόρασης και ραδιοφωνίας του 1989, εξελίξεις που ανάγλυφα σηματοδοτούν αναδιατάξεις στο πολιτικό σύστημα και τελικά την ίδια την κρίση του. Σπάει η "φούσκα" των ΜΜΕ, η πρώτη σε συνθήκες κρίσης. Όλα αυτά τα χρόνια η χρηματοδότηση των ΜΜΕ προερχόταν από επιχειρηματίες που είχαν δοσοληψίες με το Δημόσιο (προμηθευτές και εργολάβοι), οι περισσότεροι από τους οποίους αντιμετώπιζαν ως παράπλευρη την εκδοτική δραστηριότητά τους. Οι
εκδοτικές επιχειρήσεις και τα κανάλια επίσης άντλησαν χρήματα από τη χρηματιστηριακή κερδοσκοπία. Αρκετές υπέστησαν στο τέλος ζημίες, αντιμέτωπες με τον μεγαλοϊδεατισμό να μετατραπούν σε holding company. Στην τελευταία φάση, μετά το 2004, ήρθαν ως αιμοδότες οι εφοπλιστές, οι οποίοι με την παγκόσμια κρίση αποχωρούν ή το ξανασκέφτονται.

Χωρίς ισχυρούς επενδυτές, με τις κυκλοφορίες να καταρρέουν, με τον αχαλίνωτο ανταγωνισμό των προσφορών και τις γκλαμουράτες εκδόσεις να υποσκάπτουν τα οικονομικά και το κύρος των εφημερίδων, με το λάιφ στάιλ να εκτοπίζει την ενημέρωση και την πολιτική και να ζούμε μέρες "τηλεοπτικής δημοκρατίας", με τη συρρίκνωση της διαφημιστικής πίττας λόγω κρίσης, οι εφημερίδες και τα ΜΜΕ θα αναγκαστούν να μειώσουν τα κόστη και να προσανατολιστούν επί του παρόντος (ή μήπως να επιπέσουν;) στην κρατική βοήθεια. ¶λλωστε και σε άλλες χώρες,
όπως η Γαλλία, το κράτος παρεμβαίνει για τη διάσωση του Τύπου. Υπάρχουν στην Ελλάδα οι δυνάμεις που θα επεξεργαστούν και θα συμφωνήσουν σε ένα σχέδιο για τη διάσωση του Τύπου, που σημαίνει πρώτα-πρώτα διασφάλιση του πλουραλισμού και εξασφάλιση των θέσεων εργασίας;

Να επισημάνουμε ορισμένους άξονες που μπορούν να δώσουν κάποια διέξοδο στην κρίση:

α) Η κρατική διαφήμιση (ύψους 83 εκατ. ευρώ σε ονομαστικές τιμές φέτος) κατανέμεται με αδιαφανή και ευνοιοκρατικό τρόπο. Σχεδόν καταντάει κυβερνητική διασπάθιση του δημόσιου χρήματος. Είναι ώρα να τεθούν κριτήρια. Μαζί με την κυκλοφορία και το κριτήριο των θέσεων απασχόλησης. Πόσοι εργαζόμενοι απασχολούνται σε καθεστώς πλήρους εργασίας. Να δεσμευτούν οι επιχειρήσεις Τύπου, ιδιαίτερα όσες διασώζονται με κρατική αιμοδοσία, ότι δεν θα προχωρήσουν σε απολύσεις για συγκεκριμένο διάστημα. Όπως συμβαίνει με τα μέτρα Σαρκοζί στη
Γαλλία.

β) Οι επιχειρήσεις Τύπου είναι επιχειρήσεις ειδικού σκοπού. Δεν είναι αποδεκτό να λειτουργούν με αμιγώς επιχειρηματικές σκοπιμότητες και να αιφνιδιάζουν. Επιβάλλεται εκπρόσωποι των εργαζομένων να συμμετέχουν στη διοίκηση των εταιρειών, ώστε να διασφαλίζεται στοιχειώδης διαφάνεια στη λήψη των αποφάσεων και δυνατότητα έγκαιρης παρέμβασης.

γ) Η κρίση φέρνει στην επιφάνεια τις ανισότητες μέσα στο δημοσιογραφικό επάγγελμα. Η προκλητική πολυθεσία εμποδίζει το δικαίωμα στην εργασία. Επιπλέον η διάχυση της ανασφάλιστης εργασίας με τα "μπλοκάκια" δημιουργεί συνθήκες μαύρης εργασίας. Πολλοί, νεότεροι εργαζόμενοι στον Τύπο, που απολύονται αυτές τις μέρες, δεν έχουν δυνατότητα να καταφύγουν στο επίδομα ανεργίας, διότι δεν ήταν μισθωτοί, αλλά "αυτοαπασχολούμενοι".

Είναι στοιχειώδης πράξη κοινωνικής αλληλεγγύης να ενταχθούν στο καθεστώς ανεργίας όσοι εργάζονται με μπλοκάκια και είναι οιονεί μισθωτοί. Να υπάρξει η αναγκαία νομοθετική ρύθμιση, ώστε τα ταμεία να ανταποκριθούν σε αυτή την υποχρέωση. Και στο μεταβατικό διάστημα των λίγων μηνών να αναλάβει η ΕΣΗΕΑ να καταβάλλει το επίδομα ανεργίας από τα πλούσια αποθεματικά της (16 εκατ. ευρώ), που συνεχώς αυξάνονται από τον κοινωνικό πόρο.

Σ' αυτές τις συνθήκες, που η κρίση προσλαμβάνει μορφή χιονοστιβάδας απολύσεων και "λουκέτων" στον Τύπο, η ενότητα και η αλληλεγγύη όλων των εργαζομένων, χωρίς συντεχνιακές περιχαρακώσεις και αυταπάτες "περιούσιων επαγγελμάτων", αποτελεί τη λυδία λίθο, ώστε να περιοριστούν οι επιπτώσεις της κρίσης και να σχεδιαστεί σε νέα βάση το μέλλον της πληροφόρησης.

(ΑΥΓΗ, 28/6/2009)