Ημερίδα ΕΣΠΗΤ: Όλοι κατά του εργασιακού Μεσαίωνα στα New Media!

Τις ιδιαίτερα δυσμενείς εργασιακές και ασφαλιστικές συνθήκες που επικρατούν στο χώρο αυτό, τα αιτήματα των δημοσιογραφικών Ενώσεων, αλλά και το νομικό «οπλοστάσιο» που διαθέτουν οι εργαζόμενοι στα ενημερωτικά ψηφιακά Νέα Μέσα (portals, sites, blog) ανέδειξε η ημερίδα, την οποία διοργάνωσε χθες 29 Ιανουαρίου στην αίθουσα της ΕΣΗΕΑ η Ένωση Συντακτών Περιοδικού & Ηλεκτρονικού Τύπου (ΕΣΠΗΤ) με θέμα: «Εργασιακό καθεστώς και ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων στα διαδικτυακά ΜΜΕ».

Ανοίγοντας τις εργασίες της ημερίδας, ο πρόεδρος της ΕΣΠΗΤ Θέμης Μπερεδήμας ανέφερε πως στόχος της πρωτοβουλίας αυτής δεν είναι μόνο η απλή καταγραφή της εργοδοτικής ασυδοσίας και της παραβίασης κάθε έννοιας εργασιακού δικαιώματος, αλλά να αποτελέσει αποφασιστικό βήμα για την οργάνωση και δράση των εργαζομένων και ταυτόχρονα συντονισμού των ενεργειών όλων των εμπλεκομένων. Ακόμα, τόνισε το γεγονός πως οι δημοσιογράφοι στα Νέα Μέσα δεν μπορούν να ασφαλιστούν στα δημοσιογραφικά ταμεία και επεσήμανε το φαινόμενο ένας εργαζόμενος «να κάνει ταυτόχρονα τη δουλειά του δημοσιογράφου, του φωτορεπόρτερ, του εικονολήπτη κ.λπ.».

Ο νομικός σύμβουλος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Συντακτών (ΠΟΕΣΥ) Τάσος Πετρόπουλος αναφέρθηκε στο παράδειγμα της Γερμανίας, όπου η εργασία σε αντίστοιχα μέσα αντιμετωπίζεται ως εξαρτημένη και χαρακτήρισε ως καταχρηστικούς τους όρους εργασίας που επιτρέπουν σε Έλληνες εργοδότες να αμείβουν τους δημοσιογράφους με βάση τη δημοφιλία ενός άρθρου (αριθμός «κλικ» κ.λπ.). Επίσης, σημείωσε πως η εργασία στα Νέα Μέσα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται όπως αυτή στα έντυπα μέσα, καθώς όπως είπε το διαδίκτυο «είναι τρόπος διανομής ΜΜΕ και όχι νέος τύπος ΜΜΕ» και διευκρίνισε πως είναι εφικτό να γίνει εφαρμογή του αγγελιοσήμου στα μέσα αυτά.

Παρόμοιες θέσεις εξέφρασε και ο εργατολόγος-νομικός σύμβουλος της ΕΣΠΗΤ Δημήτρης Περπατάρης, που είπε χαρακτηριστικά πως ο χώρος του διαδικτύου γνωρίζει «μόνο ελαστικές μορφές εργασίας», προσθέτοντας ωστόσο ότι «αν και οι εργοδότες υποστηρίζουν πως τα Νέα Μέσα δεν μπορούν να υπαχθούν στις παλιές διατάξεις, εντούτοις το υφιστάμενο νομικό οπλοστάσιο σχετικά με τους εργασιακούς, μισθολογικούς και ασφαλιστικούς όρους μπορεί να εφαρμοστεί και στην περίπτωση των εργαζομένων στα μέσα αυτά». Υπενθύμισε, ακόμα, πρόσφατες δικαστικές αποφάσεις που είναι ευνοϊκές για τους δημοσιογράφους του διαδικτύου, αλλά εξέφρασε την άποψη πως θα ήταν λάθος «να προσδοκούμε σε μελλοντική νομοθετική ρύθμιση για το θέμα».

«Εργασιακός και ασφαλιστικός… Μεσαίωνας»

Ο Γιώργος Κατερίνης, μέλος του Δ.Σ. της ΠΟΕΣΥ χαρακτήρισε τα Νέα Μέσα ως «γκρίζα ζώνη» με «μεσαιωνική δομή στην οργάνωση της εργασίας» («μαύρη» εργασία, εξαντλητικά ωράρια, αμοιβή με τα «κλικ» κ.ά.) και υπογράμμισε την ανάγκη οι Ενώσεις και τα δημοσιογραφικά ταμεία να ασχοληθούν άμεσα με το θέμα, τροποποιώντας και τα καταστατικά τους, αφού θα πρέπει να επικρατήσουν «ενιαίες συνθήκες εργασίας και ασφάλισης τόσο στον έντυπο όσο και στον ηλεκτρονικό Τύπο».

Από την πλευρά τους, οι δημοσιογράφοι Γιώργος Λαμπρόπουλος και Κώστας Χρήστου μετέφεραν την εμπειρία από την εργασία τους σε Νέα Μέσα, δίνοντας έμφαση στο γεγονός πως πολλές φορές γίνεται αναπαραγωγή ειδήσεων χωρίς τον παραμικρό δημοσιογραφικό έλεγχο («το σημαντικό είναι το rewriting» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γ. Λαμπρόπουλος) ή ακόμα δημοσιεύονται συνειδητά «ψεύτικες» ειδήσεις, που όμως φέρνουν πολλά «κλικ» στο site. Σημείωσαν πως σε κάποια από αυτά τα μέσα υπάρχουν συμβάσεις εργασίας για τους δημοσιογράφους, αλλά ως υπαλλήλων γραφείου και με ασφάλιση στο ΙΚΑ, όμως οι περισσότεροι εργάζονται με ελάχιστη ή καθόλου αμοιβή, διατυπώνοντας παράλληλα την πρόταση για άμεση αυτοοργάνωση των εργαζομένων και επαφή με τις Ενώσεις, οι οποίες δεν «πρέπει να αλλάξουν μόνο καταστατικά, αλλά και μυαλά» (Κ. Χρήστου).

Τέλος, ο καθηγητής Νέων Τεχνολογιών και ΜΜΕ στο Πανεπιστήμιο Αθήνας, Μιχάλης Μεϊμάρης, υπενθύμισε ότι στα μέσα της δεκαετίας του '80 μαζί με τον Γιάννη Φαρμάκη έκαναν γνωστά τα εργαλεία των New Media της εποχής (Desk Top Publishing, Βάσεις Δεδομένων, Βιντεοτέξ, Βιντεοδίσκο κ.α.) μέσα από τα σεμινάρια του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων στα οποία εκπαιδεύτηκαν νέοι άνεργοι δημοσιογράφοι. Ανέφερε μάλιστα και τη σχετική έκδοση του ΑΠΕ «Να ξαναεφεύρουμε τη δημοσιογραφία», τίτλος εμπνευσμένος από μια φράση του διευθυντή της Liberation, Σερζ Ζιλί.

Είπε, επίσης, ότι εδώ και δύο χρόνια δεν βλέπει τηλεόραση, αφού δεν υπάρχει μόνο «εργασιακός μεσαίωνας αλλά και ενημερωτικός μεσαίωνας».

Χαιρετισμοί προέδρων Ενώσεων και του ΕΤΑΠ-ΜΜΕ

Κατά τη διάρκεια της ημερίδας, χαιρετισμούς απηύθυναν ο πρόεδρος της ΠΟΕΣΥ Γιώργος Σαββίδης («Οι εργαζόμενοι στο διαδίκτυο στερούνται κάθε νομικής κατοχύρωσης»), η πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) Μαρία Αντωνιάδου («Χρειάζεται η επιβολή αγγελιοσήμου στο διαδίκτυο»), η πρόεδρος του Ενιαίου Ταμείου Ασφάλισης Προσωπικού στα ΜΜΕ (ΕΤΑΠ-ΜΜΕ) Γιώτα Αντωνοπούλου («Τα καταστατικά των επιμέρους ταμείων που συγκρότησαν το ΕΤΑΠ-ΜΜΕ είναι αναχρονιστικά. Το 2014 θα είναι έτος καταστατικών αλλαγών»), ο πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αθλητικού Τύπου (ΠΣΑΤ) Σωτήρης Τριανταφύλλου («Αλλάξαμε το καταστατικό στον ΠΣΑΤ και από τον Μάρτιο 2014 θα επιτρέπεται η εγγραφή δημοσιογράφων και από ενημερωτικά αθλητικά sites»), ο πρόεδρος της Ένωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδας (ΕΦΕ) Μάριος Λώλος («Είναι πολύ σημαντικό το θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων στο διαδίκτυο, όπου το 90% των φωτογραφιών που κυκλοφορούν είναι χωρίς δικαιώματα») και ο πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Θεσσαλίας, Στερεάς Ελλάδας και Εύβοιας (ΕΣΗΕΘΣτ.ΕΕ) Δημήτρης Χορταργιάς («Έχουμε σοβαρούς προβληματισμούς για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν σήμερα τα ειδησεογραφικά sites»).

Παρέστησαν, ακόμα, ο πρόεδρος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Πελοποννήσου, Ηπείρου και Νήσων (ΕΣΗΕΠΗΝ) Κυριάκος Κορτέσης, ο πρόεδρος της Ένωσης Προσωπικού Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΠΗΕΑ) Μάρκος Γκανάς, o Γ. Γ. της Ένωσης Τεχνικών Ιδιωτικής Τηλεόρασης Αττικής (ΕΤΙΤΑ) Γιώργος Αλιφέρης και ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Τεχνικών Ελληνικής Ραδιοφωνίας (ΕΤΕΡ) Παναγιώτης Μαυράκης.

Ρεπορτάζ: Γιάννης Ράγκος / Δημήτρης Ταταρούνης

ΣΧΟΛΙΟ:

Η ιστορία ως φάρσα…

Τη δεκαετία του 1990, οι συνάδελφοι που εργάζονταν στα (τότε, σχετικά νέα) δημοτικά και ιδιωτικά ραδιοτηλεοπτικά μέσα δεν αναγνωρίζονταν ούτε από τις Ενώσεις ούτε από τα δημοσιογραφικά Ταμεία (δεν περιλαμβάνονταν στην «ασφαλιστέα ύλη»), κάτι που υπέστην και ο ίδιος εργαζόμενος σε ιδιωτικό τηλεοπτικό σταθμό πανελλαδικής εμβέλειας. Μάλιστα, η ασφάλισή τους στο ΤΣΠΕΑΘ έγινε δυνατή μόλις τον Νοέμβριο 1998, δηλαδή εννέα ολόκληρα χρόνια (!) μετά την έναρξη λειτουργίας των μέσων αυτών (βλ. σχετικά, ανακοίνωση ΕΣΗΕΑ 25^ης Νοεμβρίου 1998), κατόπιν νομοθετικής ρύθμισης της τότε κυβέρνησης.

Σήμερα, μετά από 15 χρόνια, συμβαίνει ακριβώς το ίδιο με τους ολοένα και αυξανόμενους σε αριθμό συναδέλφους που εργάζονται για πολλά χρόνια με Δελτίο Παροχής Υπηρεσιών (τους αδοκίμως και αντιαισθητικώς αποκαλούμενους «μπλοκάκηδες») ή στα Νέα Μέσα.

Όπως είναι γνωστό, η ιστορία επαναλαμβάνεται, συχνά ως φάρσα. Γι’ αυτό, απαιτούνται άμεσες και αποτελεσματικές δράσεις από τα σωματεία του κλάδου και τα ασφαλιστικά ταμεία!

Γ. Ρ.