A+ A A-

Βασικός μέτοχος: όταν υπάρχει βούληση...

Ανεξάρτητα αν είναι νομικά "σωστό", αν θα καταρριφθεί στην πράξη, όπως ισχυρίζονται κάποιοι ή αν έγινε για να αναδιατάξει τα ΜΜΕ υπέρ των "ημετέρων", το νομοσχέδιο για τον βασικό μέτοχο απέδειξε αμέσως, ακόμη και πριν από την εφαρμογή του, ότι υπάρχει κυβερνητική βούληση να πλήξει ουσιαστικά τη στενή σχέση ΜΜΕ-κατασκευαστών.
Χωρίς, τα γνωστά εμφανή τουλάχιστον, «παράθυρα» που χρησιμεύουν για να ικανοποιούνται επί της ουσίας οι «δικοί μας άνθρωποι» και να εφησυχάζει η ανυποψίαστη Κοινή Γνώμη, η κυβέρνηση θεσμοθέτησε, αψηφώντας τις πολύ σημαντικές παρενέργειες που επιφέρει στο συγκρότημα Μπόμπολα.
Ο θεσμός αυτός που υποστηρίχθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του και από τα δύο κόμματα της Αριστεράς (ΚΚΕ και ΣΥΝ), αλλά απορρίφθηκε από το ΠΑΣΟΚ, το οποίο όπως είπε ο εκπρόσωπός του θα τον καταργήσει όταν γίνει κυβέρνηση, δεν ξέρουμε στην πράξη πόσο χρήσιμος θα αποδειχτεί και πόσο θα συμβάλλει στην ανεξαρτησία των ΜΜΕ, στην ενίσχυση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος και στην μείωση της διαπλοκής.
Επίσης, δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι η κυβέρνηση τον έφερε στη Βουλή για να πλήξει μόνο το συγκρότημα Μπόμπολα από εκδίκηση, γιατί τότε και τα κόμματα της Αριστεράς που ψήφισαν τα 8 από τα 14 άρθρα του, θα μπορούσαν να κατηγορηθούν και αυτά για κάποιας μορφής εκδικητικότητα εναντίον του εκδότη του «Έθνους».
Ο καιρός θα δείξει.
Ωστόσο, αν η κυβέρνηση θέλει πραγματικά την ανεξαρτησία του Τύπου, δεν αρκεί μόνο να αποκλείει τη σχέση ΜΜΕ-κατασκευαστών.
Θα πρέπει, επίσης, να φροντίσει σε συνεργασία με τις δημοσιογραφικές ενώσεις να κατοχυρώσει το επάγγελμα του δημοσιογράφου, έτσι ώστε οι λειτουργοί της ενημέρωσης να είναι ανεξάρτητοι και να μη μετατρέπονται σε βαποράκια του εκάστοτε επιχειρηματία, λόγω της εργασιακής ανασφάλειας.


Σημ.: το νομοσχέδιο για το βασικό μέτοχο είχε τις πρώτες σημαντικές παρενέργειες και στη διεύθυνση της εφημερίδας «Έθνος» αφού ο εκδότης απέλυσε τον αρχισυντάκτη του πολιτικού τμήματος Α. Δελατόλλα και ανάγκασε σε παραίτηση το διευθυντή Δημ. Μπενέκο. Για τον Α. Δελατόλλα, ο οποίος είναι κουμπάρος του υπουργού Τύπου Θ. Ρουσόπουλου αλλά και του υπουργού Δημόσιας Τάξης Γ. Βουλγαράκη, ο εκδότης απέσυρε την εμπιστοσύνη του μετά τις εξελίξεις που θίγουν τα συμφέροντά του. Ο διευθυντής, σύμφωνα με πληροφορίες, αναγκάστηκε σε παραίτηση αφού διαφώνησε με την απόλυση του αρχισυντάκτη και με την απαίτηση να εντείνει τις επιθέσεις κατά των υπουργών Θ. Ρουσόπουλου και Π. Παυλόπουλου που είναι οι αρχιτέκτονες του νόμου για τον βασικό μέτοχο.

«Το νομοσχέδιο για το βασικό μέτοχο δεν αντιμετωπίζει το θέμα της συγκέντρωσης των ΜΜΕ, δεν ελέγχει το ιδιοκτησιακό, δεν εξυπηρετεί τη βιωσιμότητα και χρηματοδότηση των Μέσων, ενώ την πληρώνουν οι δημοσιογράφοι με απολύσεις», ήταν η πρώτη αντίδραση του προέδρου της ΕΣΗΕΑ κατά τη συνάντηση με τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Γιώργο Παπανδρέου.

-------------------------------------------------
Στις 15 Μαϊου του 2002, είχαμε αναφερθεί με άρθρο μας στο νόμο που είχε ψηφιστεί τότε από την κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ για τον βασικό μέτοχο. Αξίζει να το θυμηθούμε:

15/05/2002: Ο "Βασικός συμ-μέτοχος"


¶λλο ένα άλλοθι, άλλο ένα προστατευτικό περίβλημα για τους διαπλεκόμενους βαρόνους των ΜΜΕ που λυμαίνονται τα δημόσια έργα, ψηφίστηκε πρόσφατα στη Βουλή κατά πλειοψηφία και επί των άρθρων. Πρόκειται για το περιβόητο νομοσχέδιο περί του "βασικού μετόχου" σε επιχειρήσεις Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, σύμφωνα με το οποίο όσοι κατέχουν πάνω από 5% των μετοχών, απαγορεύεται να αναλαμβάνουν δημόσια έργα.
Δεν λέμε, από το τίποτα κάτι είναι, έστω και ένας μικρός περιορισμός. Όταν όμως είναι διάτρητος και επί της ουσίας ανέφικτος, τότε αχρείαστος να είναι. Όταν οι κρατικοδίαιτοι βαρόνοι των ΜΜΕ, μπορούν εύκολα να τον παρακάμπτουν μέσα από τις λεγόμενες υπεράκτιες (off shore) εταιρείες κ.λπ., τότε ένας τέτοιος νόμος μετατρέπεται σε "άλλοθι" για να κάνουν ευκολότερα τις "βρώμικες δουλειές τους" και να εξασφαφαλίζουν "τιμιότερα" τις παχυλές τους προμήθειες.
Τότε, δεν τηρούνται ούτε οι στοιχειώδεις κανόνες ανταγωνισμού στην οικονομία της αγοράς, για την οποία υποτίθεται ότι τόσο πολύ κόπτονται οι προαναφερόμενοι επιχειρηματίες.
Το νομοσχέδιο αποτελεί βέβαια σαφές δείγμα γραφής της αδυναμίας της κυβερνητικής πλειοψηφίας να συγκρουστεί με τη διαπλοκή και να τροφοδοτήσει με λίγο οξυγόνο την ασφυκτιούσα "σοσιαλ-νεοφιλελεύθερη" οικονομική πολιτική της.
Αποτελεί σαφές δείγμα ότι, η κυβέρνηση είναι "βασικός συμ-μέτοχος" στο φαγοπότι της διαπλοκής.
Τρανή απόδειξη των παραπάνω, ήταν η περιφρονητική απουσία εκπροσώπου της Ένωσης Ιδιοκτητών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΙΗΕΑ) από τη συνεδρίαση της Βουλής κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου, παρόλο που είχε προσκληθεί.
Όσο για τις αντιδράσεις ορισμένων βουλευτών, όπως ο Φ. Ιωαννίδης που είπε "έχουμε τρόπους να τους δείξουμε ότι δεν είναι τα αφεντικά και ότι πρέπει να σέβονται τη Βουλή", περιμένουμε να δούμε…



Για το "βασικό μέτοχο" παρενέβη και ο πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ κ. Αριστείδης Μανωλάκος.Ακολουθεί η τοποθέτησή του στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής:

"Ο Πρόεδρος της Ε.Σ.Η.Ε.Α. καταθέτοντας σήμερα ενώπιον
της αρμοδίας Επιτροπής της Βουλής για το νομοσχέδιο με τίτλο "Περιορισμοί στη σύναψη Δημοσίων Συμβάσεων με
πρόσωπα που δραστηριοποιούνται ή συμμετέχουν σε επιχειρήσεις Μέσων Ενημέρωσης" (γνωστό ως Νομοσχέδιο
για τον Βασικό Μέτοχο) ως και για την τροπολογία
που αφορά την παροχή δευτέρου σημείου εκπομπής σε ειδησεογραφικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς εξέθεσε τις ακόλουθες θέσεις επ' αυτών.

Όσον αφορά τον βασικό μέτοχο
α) Το νομοσχέδιο αναφέρεται στην εκτέλεση Συνταγματικής Διατάξεως. Ως
εκ τούτου η οποιαδήποτε κριτική επ' αυτού περιορίζεται από την ίδια την
έννοια του βασικού μετόχου που εισάγεται με τη Συνταγματική Διάταξη.
Κριτική δε της Συνταγματική Διάταξης σήμερα είναι άνευ αντικειμένου.
Δυστυχώς ο συνταγματικός νομοθέτης περιόρισε το θέμα της διαπλοκής μόνο
στον βασικό μέτοχο και δεν έλαβε υπόψη και άλλες παραμέτρους, όπως το
μερίδιο που έχει η επιχείρηση στην αγορά, η θέσπιση των οποίων θα εμπόδιζε
τη δημιουργία μονοπωλιακών καταστάσεων στα ΜΜΕ.
β) Ως προς την επιλογή των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου του ΕΣΡ ο
κ. Πρόεδρος επανέλαβε την πρόταση της Ε.Σ.Η.Ε.Α. ότι θα πρέπει να
νομοθετηθεί η δυνατότητα της επιτροπής των Προέδρων της Βουλής να δέχεται και
προτάσεις από τους αρμόδιους κοινωνικούς φορείς, όπως η ΕΣΗΕΑ, για
πρόσωπα αναγνωρισμένου κύρους.


Ως προς την τροπολογία
α) Η Ε.Σ.Η.Ε.Α. δεν δέχεται την παροχή και δεύτερης συχνότητας. Η τυχόν
παροχή δευτέρου σημείου εκπομπής είναι θέμα τεχνικό. Αλλά σε καμία
περίπτωση - επαναλαμβάνουμε δεν μπορεί να συνδέεται ή να αποτελέσει
εφαλτήριο για την παροχή δεύτερης συχνότητας. Η Ε.Σ.Η.Ε.Α. δεν θα είχε
αντίρρηση για το δεύτερο σημείο εκπομπής προκειμένου οι ειδησεογραφικοί
σταθμοί να μπορούν να καλύπτουν όλο τον Νομό. Εξάλλου, είναι δεδομένη η
πολιτική βούληση της κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης για την
ψήφιση της τροπολογίας και επομένως η μόνη δυνατότητα που μας απομένει
είναι να περιφρουρήσουμε το ρόλο και την εργασία των δημοσιογράφων.
β) Στα επί μέρους θέματα της τροπολογίας η Ε.Σ.Η.Ε.Α. δεν δέχεται τη
διατύπωση της απασχόλησης των συντακτών υπό οιαδήποτε νομική μορφή και
προτείνει ως προϋπόθεση της σύμβαση εξαρτημένης εργασίας πλήρους
απασχόλησης.
Επίσης δεν δέχεται ως προϋπόθεση την προηγουμένη επί 1 έτος απασχόληση
δεδομένου ότι μέχρι και το 1999 οι συντάκτες που εργάζονταν στην
ιδιωτική ραδιοτηλεόραση δεν υπάγονταν στην ασφάλιση του Τ.Σ.Π.Ε.Α.Θ. και ως
εκ τούτου δεν μπορούσαν μέχρι σήμερα να γίνουν όλοι μέλη της Ένωσης.
γ) Παρότι δεν κατονομάζεται εμμέσως προκύπτει ότι η τροπολογία αφορά
κυρίως το Νομό Αττικής και Θεσσαλονίκης. Γι' αυτό αντί του αόριστου όρου
"Δημοσιογραφική οργάνωση" θα πρέπει να τεθούν ονομαστικά η Ε.Σ.Η.Ε.Α.
και η Ε.Σ.Η.Ε.Μ.Θ.. Στην περίπτωση που και σε άλλους Νομούς υπάρχουν
ειδησεογραφικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί που πληρούν τις διατάξεις του νόμου
να αναφέρονται και οι αναγνωρισμένες τοπικές Ενώσεις (ΕΣΗΕΘΣΕ -
ΕΣΗΕΠΗΝ).
δ) Να συμπληρωθεί η τροπολογία με τη τροποποίηση του άρθρου 1 του ν.
2328/95 με την οποία να ορίζεται ότι μέχρι να υπογραφούν οι ΣΣΕ με τους
τηλεοπτικούς ή ραδιοφωνικούς σταθμούς ή τις Ενώσεις αυτών να ισχύει για
τους συντάκτες που εργάζονται σε αυτούς οι αντίστοιχες ΣΣΕ που
υπογράφει η Ε.Σ.Η.Ε.Α. με την Ε.Ι.Η.Ε.Α. και τούτο γιατί σήμερα το Σύνταγμα και
οι νόμοι δίνουν το δικαίωμα στις ιδιωτικές επιχειρήσεις να συγκροτούν
Ομίλους εκμετάλλευσης όλων των Μέσων (εφημερίδων, τηλεοράσεων,
ραδιοφώνων, περιοδικών, portals κ.λπ)
ε) Τέλος, η διάταξη με την οποία εντέλλονται ιδιωτικοί ραδιοφωνικοί
σταθμοί να μεταδίδουν σε περιπτώσεις "προστασίας του δημοσίου συμφέροντος
κλπ" μηνύματα και πληροφορίες των κρατικών υπηρεσιών είναι συνταγματικά
ανεπίτρεπτη και θεσμικά ανακόλουθη διότι οδηγεί σε ευθεία
καταστρατήγηση των διατάξεων για το ΕΣΡ. Πλέον του ότι η έννοια της προστασίας του
δημοσίου συμφέροντος ή έκτακτης ανάγκης μπορεί να οδηγήσουν σε
ανεπίτρεπτες παρεμβάσεις και ελέγχους των κρατικών υπηρεσιών και να
δημιουργήσουν προβλήματα λειτουργίας και ελέγχου της ενημέρωσης και κατ' επέκταση
των ατομικών ελευθεριών και του δημοκρατικού πολιτεύματος".